Czym jest tuja? Wszystko co musisz o nich wiedzieć

Tuja jest aktualnie jednym z najpopularniejszych krzewów ogrodowych. Ta bezproblemowa roślina z gatunku cyprysowatych charakteryzuje się chłodnym, zielonym odcieniem i oferuje swoim właścicielom bogate uatrakcyjnienie ogrodu przy niewielkim koszcie zarówno zakupu, jak i utrzymania. Potrafi bujnie i szybko się rozrastać przy niewielkim wkładzie człowieka w jej hodowlę – właściwie potrzebuje jedynie wody, potrafi przyjąć się na każdym terenie i żyć w niemal każdych warunkach.
Jest krzewem iglastym stosowanym w Polsce głównie jako roślina ozdobna, jednakże niektóre tuje posiadają również właściwości lecznicze, a także są źródłem pozyskiwania przystępnego w procesie obróbki drewna.
Można przyjąć, że tuja jest uniwersalną rośliną ozdobną nadającą się zarówno do nasadzeń indywidualnych, jak i w szpalerach. Posadzone w niedalekiej odległości od siebie żywotniki tworzą atrakcyjne, bujne i mało oczekujące od swych opiekunów żywopłoty. Nadają się zatem zarówno dla ogrodników-pasjonatów, jak i dla kompletnych laików ogrodnictwa pragnących cieszyć się pięknym otoczeniem przy niewielkim nakładzie własnej pracy.

Tuja – co to jest

Tuja jest najczęściej spotykanym krzewem w ogrodach współczesnych Polaków. Swoją popularność zawdzięcza temu, że jest rośliną niemalże bezobsługową. Przez większą część roku zachowuje swój intensywny zielony kolor, który nieco brązowieje w okresie zimowym. Z biegiem lat jej popularność wcale nie maleje. Krzewy tuj rozrastają się szybko zarówno wzwyż jak i wszerz. Wyglądają bardzo atrakcyjnie zarówno w żywopłotach jak i solo, a ich pielęgnacja sprowadza się do podlewania, sporadycznego nawożenia lub przycinania. Nie dziwi zatem fakt, że w tak szybko pędzącym dziś świecie, w którym ludzie często skarżą się na brak czasu dla siebie i swoich rodzin, pierwsze skrzypce w ogrodach Polaków gra właśnie tuja – krzew, o którym właściwie można zapomnieć, a który i tak będzie niezawodnie pełni swoją rolę ozdobną i izolującą przed wzrokiem ciekawskich sąsiadów.

Skąd pochodzi, skąd się wzięła w Polsce

Historia uprawy tuj w Europie ma przynajmniej 500 lat, natomiast historia uprawy tej rośliny w ogóle – znacznie więcej. Najpopularniejsze w Polsce rodzaje, czyli żywotniki zachodnie, pochodzą z Ameryki Północnej (regiony Quebecu, Ontario i Manitoby w Kanadzie, ale także północne stany USA – Dakota Północna, Minnesota, Wisconsin), skąd roślinę przewieziono na tereny Europy.

Rodzaje Tuj

W naszej szkółce mogą Państwo nabyć trzy najchętniej wybierane rodzaje tuj. Specjalizujemy się w tujach Szmaragd, Brabant i Danica – są to bowiem typy cieszące się największym powodzeniem nie tylko w Polsce, lecz w całej Europie. Dobrą opinię zawdzięczają zapewne swojej trwałości – bardzo dobrze znoszą środkowoeuropejski klimat i cieszą oko zielenią przez większą część roku. Są przy tym roślinami efektownie prezentującymi się w żywopłotach i szpalerach.

Tuja Szmaragd

Tuja Szmaragd – thuja occidentalis smaragd – jest rośliną powszechnie stosowaną w nasadzeniach kompozycyjnych i żywopłotach nieformowanych. Wyróżnia ją stożkowaty kształt oraz charakterystyczne szmaragdowe ubarwienie łusek. Żywotniki te wyselekcjonowane zostały w Danii w połowie XX w. Od tamtej pory krzewy Szmaragdu cieszą się nieustającą popularnością i znajdują zastosowanie w wielu ogrodach różnych klimatów – zarówno w Skandynawii, Europie środkowej jak i południowej.

cechy, wysokość, wady zalety

Tuja Szmaragd swoją popularność zawdzięcza temu, że właściwie nie posiada wad. Jest rośliną niewymagającą specjalnej pielęgnacji, a przy tym atrakcyjną i długo utrzymującą swój kolor – jej łuski zielone są nawet zimą.
Szmaragdy, ze względu na szybki wzrost, mogą pełnić funkcje nie tylko ozdobne, ale również bardziej techniczne – w elegancki i atrakcyjny sposób potrafią swoimi gałązkami zasłonić niechciane lub wykorzystywane pod zaplecze robocze partie ogrodu. Gęstość łusek powoduje, że są niemalże całkowicie kryjące, dlatego chętnie wykorzystuje się ich krótkie (liczące 2-3 drzewka) szpalery jako ścianki odgradzające część relaksacyjną ogrodu od tej magazynowej, w której w okresie letnim często przechowuje się taczki, węże ogrodowe, rowery itp.
Uprawiana może być jednak nie tylko w ogrodach – żywotniki zachodnie bowiem świetnie prezentują się także w donicach – na tarasach, gankach, a także (zwłaszcza młodsze żywotniki) na zwykłych balkonach.

W przypadku hodowli ogrodowej zaleca się nasadzać Szmaragdy w odległości od 50 do 80 cm od siebie. Rośliny te rozrastają się bowiem głównie dołem, a ich wzrost w przeciągu kilku pierwszych lat od posadzenia może sięgnąć nawet 3 metrów.

Podobnie jak inne rodzaje tuj, Szmaragdy są roślinami niewymagającymi umiejętności specjalistycznej opieki nad roślinami ogrodowymi. Doskonale przyjmują się zarówno w miejscach nasłonecznionych jak i zacienionych, a słabsza jakość gleby na pewno nie zniszczy tej rośliny – największym zatem zagrożeniem w przypadku gorszych warunków jest mniejszy roczny przyrost krzewu.

Tuja Brabant

Tuja Brabant – thuja occidentalis – charakteryzuje się intensywnym kolorem głębokiej zieleni, wiotkimi, mocno rozgałęzionymi pędami, dzięki którym może stanowić wyjątkowo szczelny żywopłot. W ciągu kilku lat wzrostu potrafi osiągnąć nawet 5 metrów wysokości. Młode żywotniki osiągają duży przyrost roczny – nawet do 40 cm. Po kilku latach rośliny rosną wolniej. Są bardzo wytrzymałe, dobrze znoszą zmienne warunki pogodowe i glebowe, a od swoich właścicieli oczekują – oprócz podlewania – obfitego ścięcia pędów raz do roku.
Ze względu na to, że Brabanty są roślinami doskonale prezentującymi się w żywopłotach, częściej do donic wybierane są Szmaragdy i Danice, niemniej jednak warto podkreślić, że Brabanty z równym powodzeniem mogą być hodowane także na tarasach czy gankach.

cechy, wysokość, wady zalety

Cechą charakterystyczną Brabantów jest ich kolor i gęstość. Rośliny te wykorzystuje się zazwyczaj z przeznaczeniem na żywopłoty. Doskonale spełniają pokładane w nich nadzieje przyrastając nawet do 40 cm rocznie, a docelowo osiągając nawet 5 metrów wysokości. Są także bardzo gęste, dzięki czemu doskonale spełniają swoją rolę w żywopłotach. Można uznać, że są jeszcze mniej wymagające niż Szmaragdy i jeszcze lepiej znoszą polskie warunki atmosferyczne. Zimą nie trzeba ich w żaden sposób zabezpieczać, a latem utrzymują swoją intensywną zieleń także zasadzone w mocno nasłonecznionych miejscach. Idealnie nadają się do zdobienia skalniaków. Aby zapewnić im dobry i szybki wzrost, należ raz do roku obficie ściąć pędy.

Tuja Danica

Danica jest tują rosnącą indywidualnie – nie wykonuje się z niej żywopłotów, dlatego, że jej pędy są krótsze, a sam krzew nie rozrasta się za bardzo wszerz.

cechy, wysokość, wady zalety

Danica polecana jest szczególnie dla osób, którym zależy na tym, by krzew po wielu latach uprawy nadal był smukły i dyskretny. Danice po wielu latach od nasadzenia osiągają średnicę ok. 40 cm – połowę z tego, do czego dorosnąć może Szmaragd. Są zatem idealnym rozwiązaniem do niewielkich założeń ogrodowych.

Tuja w doniczce czy do ogrodu?

W przeciwieństwie do wielu krzewów, które wymagają posadzenia w ogrodzie, tuja wychodzi naprzeciw mieszkańcom bloków i apartamentowców. Ze względu na swój niewymagający charakter, krzew odnajdzie się równie dobrze w donicy, w której będzie się także równie atrakcyjnie prezentował. Tuje posiadają stosunkowo niewielkie bryły korzeniowe, dzięki czemu nie wymagają corocznego przesadzania do coraz większych doniczek. Ustawiona w dużej donicy niewielka sadzonka, będzie przyrastała do kilkudziesięciu centymetrów rocznie – podobnie jak żywotniki zasadzone w ogrodach.

Czym charakteryzuje się tuja w donicy

Żywotniki odmian Szmaragd i Brabant, a także Danica są bardzo niewybrednymi roślinami, dlatego czują się dobrze nie tylko w ogrodach, ale także w donicach. Można z powodzeniem hodować je na tarasach czy gankach, także na balkonach. Należy jednak pamiętać, że są krzewami o szybkich możliwościach wzrostowych, dlatego przed ustawieniem donicy z tują na balkonie powinniśmy się upewnić, że możemy sobie na nią pozwolić – Szmaragd potrafi rozrosnąć się do 70-80 cm szerokości u dołu, natomiast Brabant – ok. 60. Jeśli jednak dysponujemy niewielkim balkonem, na którym stanąć może jedynie średniej wielkości donica to wcale nie znaczy, że musimy rezygnować z wyboru tui. Danice nawet po wielu latach hodowli zachowują skromną średnicę. Warto też pamiętać, że tuje nie mają szerokiej bryły korzeniowej i są w stanie rosnąć w jednej donicy przez wiele lat – można zatem ścinać je z objętości i utrzymywać w formie, na jaką pozwalają bieżące możliwości lokalowe. Należy jednak pamiętać, że tuje w donicy wymagają nieco większej pielęgnacji niż tuje posadzone w ogrodzie – nie można zapomnieć o ich podlewaniu. Rośliny posadzone w ogrodzie mają szansę wzmocnić się wodami gruntowymi, natomiast pozbawione tej możliwości rośliny doniczkowe muszą liczyć na niezapominalskich opiekunów.
Co jest najważniejsze dla tui doniczkowej? Wielkość jej donicy. Większe krzewy rosnące w zbyt małych donicach nie będą wystarczająco nawodnione. Przy wyborze wielkości donicy należy kierować się wielkością tui – doniczka musi być proporcjonalna. Można jednak prewencyjnie wsadzić mniejszą tuję do dużej donicy bez obaw, że taki zabieg spowoduje przyrost bryły korzeniowej zamiast gęstości pędów.

Gdzie można sadzić tuje?

Tuje są roślinami, które przyjmą się właściwie w każdych warunkach. Zupełnie nie są kapryśne. W zacienionych miejscach ich kolor nie jest tak intensywny i żywy jak wtedy, gdy są nasadzane w miejscach nasłonecznionych, ale mocno zacieniony ogród nie dyskwalifikuje tuj. Krzewy te przyjmują się nawet na piaszczystej ziemi, a jedynym ich oczekiwaniem jest odpowiednie nawodnienie – należy o tym pamiętać zwłaszcza przy zdobieniu tujami skalniaków. Brabanty i Danice znoszą piaszczyste podłoże jeszcze lepiej niż Szmaragdy, dlatego są najczęściej wybieranymi typami tuj do ozdoby skalniaków ogrodowych. Należy jednak pamiętać, że tuje zasadzone na terenach pochyłych mają gorszy dostęp do wody, w związku z czym trzeba poświęcić im ciut więcej uwagi niż żywotnikom nasadzonym na płaskim terenie.

Jak dbać o Tuje?

Dbanie o tuje wiąże się z niewielkim nakładem pracy. Zasadniczo codzienna ich pielęgnacja to jedynie podlewanie. W miesiącach letnich, suchych, najlepiej podlewać żywotniki rano lub wieczorem, unikając najbardziej upalnych części dnia. W pozostałych porach roku podlewanie tych krzewów nie jest konieczne. Raz do roku warto je użyźnić specjalnie dla nich przeznaczonym nawozem, a także przyciąć. Szczególnie istotne jest to przy Brabantach, które po przycięciu pędów potrafią bardzo się zagęścić. Tuje nie lubią stać tygodniami w błotnistej ziemi i kałuży wody, natomiast nie należy żałować im wody. Dobrym filtrem jest podsypanie gruntu pod sadzonkami korą, trocinami lub kamieniami – takie rozwiązania stwarzają naszym krzewom pewien bufor bezpieczeństwa zarówno latem – chroniąc przed przesuszaniem, jak i zimą – tworząc korzeniom lekką barierę przed mrozem.

Jak sadzić tuje?

Sadzenie tuj nie należy do skomplikowanych zadań, dlatego jeśli obawiają się Państwo, że nie podołają samodzielnie temu procesowi, to są Państwo w błędzie. Sadzenie żywotników przywiezionych z naszej szkółki jest bardzo łatwe – wystarczy przełożyć małą sadzonkę z doniczki do ziemi, a w przypadku większych – włożyć otrzymany krzew z zabezpieczonym jutą korzeniem bezpośrednio do gruntu. Nasze worki są w pełni biodegradowalne – rozkładają się w ciągu kilkunastu dni.
Aby sadzonki lepiej się przyjęły, należy bryłę korzeniową tui podsypać ziemią do iglaków zmieszaną z ziemią ogrodową. Po stabilnym umieszczeniu rośliny w gruncie, należy obficie podlać tuję i dbać o jej nawodnienie szczególnie w pierwszych tygodniach od posadzenia.

Tuje są roślinami, które z pełnym powodzeniem mogą hodować ogrodowi laicy. Nie są wyzwaniem dla swoich hodowców, oferują efektowny wygląd przy niewielkim nakładzie pracy ogrodniczej. Ich zapotrzebowanie sprowadza się w głównej mierze do podlewania, które – w przeciwieństwie do wielu innych roślin – w przypadku tuj właściwie nigdy nie jest przesadzone. Tuje potrzebują dużo wody, dlatego dobrze znoszą polskie deszczowe wiosny i jesienie, natomiast latem wymagają porannego lub wieczornego podlania. Obawy dotyczącej przelania tuj są całkowicie nieuzasadnione – te rośliny musiałyby przez kilka tygodni dosłownie stać w kałuży wody, by odbiło się to na ich formie. Dobrym wyborem przy pielęgnacji tuj będzie też nawożenie roślin od czasu do czasu. Żywotniki zachodnie, głównie Brabanty, wymagają także podcięcia raz do roku.

Sadzenie tuj

Sadzenie tuj jest równie proste, co jej utrzymanie. Należy zaopatrzyć się w niewielką ilość ziemi do iglaków, a następnie wymieszać ją z ziemią wykopaną pod przywiezioną ze szkółki sadzonkę. Wielkość dołka powinna być większa niż bryła korzeniowa, aby roślina stała stabilnie po zasadzeniu. Ważnym zabiegiem po zasadzeniu tui jest jej regularne podlewanie – aby roślina się przyjęła, nie może zostać przesuszona. Należy wyjąć ją z doniczki i przełożyć do wykopanego wcześniej dołka. Wielkość dołka powinna być dostosowana do wielkości rośliny.
Tuje lepiej radzą sobie zasadzane we włókninach, natomiast nie należy stosować trocin ani nawozów. Żywotniki przywiezione w donicach należy wyjąć, natomiast rośliny, których bryły korzeniowe osłonięte są workami jutowymi, wkłada się do ziemi razem z workiem. Już po dwóch tygodniach tego typu worki zaczynają ulegać biodegradacji.

Pielęgnacja tuji

Tuż po zasadzeniu tui hodowca powinien poświęcić jej nieco więcej uwagi, niż krzew będzie wymagał później, gdy już się przyjmie. Świeżo włożone do ziemi sadzonki należy podlewać i nie dopuszczać do ich przesuszenia. Nawożenie żywotników należy rozpocząć w drugim roku od nasadzenia. Brabanty wymagają corocznego ścinania z objętości – zwłaszcza, gdy rosną z przeznaczeniem na żywopłot, natomiast Szmaragdy i Danice zachowują atrakcyjny wygląd także bez podcinania.

Ceny tuj

Tuje są roślinami, które można nabyć za niewielkie kwoty. Cena zależna jest od wielkości żywotnika, ale nawet te największe sprzedawane są w przystępnych cenach. Biorąc pod uwagę szybkość ich wzrostu, można zdecydować się na mniejszą roślinę, która już po pierwszym roku powinna osiągnąć przyrost kilkunastu-kilkudziesięciu centymetrów. Tuje są roślinami, które można nabyć w przystępnych cenach, a co najważniejsze – wydatek taki nie jest właściwie obarczony żadnym ryzykiem, ponieważ tuje z łatwością przyjmują się w ogrodach.

Cena tuji Szmaragdowej

Żywotniki można nabyć już za kilka, kilkanaście złotych. W przypadku zainteresowania krzewem niższym niż metr wysokości, jego cena zazwyczaj nie przekracza 30 zł. Sadzonki najmniejszych, 25-centymetrowych tuj to koszt zaledwie 2,50 zł, a najbardziej rozrośnięte, mierzące ponad 2 metry krzewy można nabyć za 80 zł.

Cena tuji Brabant

Sadzonki tui brabantowej można nabyć nawet za 2,20 zł. Ceny żywotników zależne są od ich wielkości, natomiast najbardziej rozrośnięte krzewy to koszt nieprzekraczający 60 zł.

Cena tuji Danica

Sadzonki tui Danica można nabyć już od 8 zł.